Planowanie to dzisiaj kluczowa funkcja zarządzania. Menedżerowie muszą posiąść umiejętność przewidywania przyszłej pozycji firmy, brać pod uwagę różne opcje rozwoju, identyfikować zewnętrzne i wewnętrzne czynniki sukcesu, umieć oceniać i ograniczać ryzyko, a także przedsiębiorczo wykorzystywać szanse.
Planowanie jest jedną z podstawowych funkcji zarządzania przedsiębiorstwem, występuje na wszystkich jego szczeblach. Planowanie wiąże się z działaniem, czyli realizacją planów. Przez cały okres realizacji musi być zapewniona kontrola w celu modyfikacji planów.
Proces planowania składa się z pięciu podstawowych etapów:
określenia celów
dokonania analizy sytuacji
opracowania planu działań (planowanie właściwe)
opracowanie harmonogramu działań
podjęcie decyzji dotyczącej realizacji.
W przedsiębiorstwach planowanie można ustalić wg pewnej hierarchii:
planowanie strategiczne – osiągnięcie głównych celów i misji firmy
planowanie taktyczne – określa sposoby wcielania w życie planów strategicznych, realizuje cele ustalone w planie taktycznym
planowanie operacyjne – określa sposoby wcielania w życie planów taktycznych, realizuje cele ustalone w planie operacyjnym.
Zasadniczą podstawą planowania są badania marketingowe i prognozowanie:
– ekonomiczne,
– techniczne
– zapotrzebowania i sprzedaży.
Oprócz badań marketingowych i prognozowania na poziomie taktycznym sporządza się:
plany taktyczne zasobów materiałowych i produkcyjnych (MRP – Manufacturing Resource Planning)
plany zarządzania zasobami (Inventory Management Tactics)
plany sterowania jakością produktów (Quality Control Tactics)
plany utrzymania ruchu i niezawodności urządzeń, sieci i instalacji produkcyjnych (Maintenance and Reliability Tactics).
Zadaniem menedżera w planowaniu produkcji jest harmonogramowanie zadań czyli konieczność umiejscawiania w czasie określonych działań, czynności lub operacji.
Planowanie jest próbą antycypacji przyszłości. Im dłuższy horyzont czasowy, tym trudniejszy jest to proces. Istnieje wiele czynników, które pośrednio lub bezpośrednio wpływają na powodzenie realizacji danych planów. Począwszy od czynników makroekonomicznych, tj. wzrostu gospodarczego, inflacji, kursu walut, a skończywszy na otoczeniu, zachowaniu konkurencji, kształtowaniu się cen i popytu na rynku docelowym i wielu innych.
Istnieje jednak kilka interesujących metod, które prawidłowo zastosowane pozwolą na zredukowanie ryzyka niepowodzenia planu, gdyż pozwalają na szczegółowe opisanie całego procesu, wraz z opracowaniem wariantów awaryjnych. Zaliczają się do nich:
CPM (Critical Path Metod – metoda ścieżki krytycznej) – polega na budowie sieci czynności do wykonania wraz z czasem ich trwania. Efektem jest wyznaczenie ścieżki krytycznej, która jest najdłuższą sekwencją aktywności do wykonania, czyli wyznacza najkrótszy czas realizacji projektu
PERT (Program Evaluation and Review Technique – technika planowania i kontroli projektu za pomocą diagramu sieciowego wyznaczającego ścieżkę krytyczną. Różni się od CPM tym, że czas trwania traktuje jako zmienną losową, a nie zdeterminowaną. Pozwala to na zastosowanie metod statystycznych do określenia ryzyka niepowodzenia projektu oraz prawdopodobieństwa zakończenia projektu w terminie
Diagramy Gantta – służą do planowania i mierzenia wykonania planu za pomocą rozpisania zdarzeń w formie ilościowej i w postaci graficznej, czyli linii mówiącej o długości trwania poszczególnych etapów
Metody scenariuszowe – opracowanie kilku scenariuszy dotyczących przyszłych zdarzeń dotyczących bezpośrednio firmy, jak i otoczenia, w którym ona funkcjonuje
Metody symulacyjne – polegające na zbudowaniu modeli matematycznych oraz logicznych i przeprowadzeniu symulacji komputerowych odnośnie przyszłych wydarzeń
Analiza portfelowa – służy do przedstawienia możliwości wyboru przez daną firmę strategii działania za pomocą kombinacji struktur rynek – produkt i podjęcia decyzji o wyborze najlepszego rozwiązania oraz zaplanowania drogi jego osiągnięcia
Należy nadmienić, że wybór odpowiedniej metody lub metod planowania powinien być dostosowany do danych, jakimi dysponuje organizacja oraz doświadczenia w posługiwaniu się poszczególnymi metodami, tak, by nie popełnić błędów w trakcie ich używania.
Comments are closed.