Motywowanie jest jednym z głównych zadań spoczywających na barkach menadżera. Musi on tak pokierować podległymi mu pracownikami, aby ci byli skłonni włożyć więcej wysiłku w wykonywane przez siebie obowiązki służbowe. Najtrudniejsze jest to, że każdy pracownik jest inny, ma inny charakter i potrzeby do spełnienia, dlatego też należy stosować odmienny system motywacyjny względem niego. Jednym z najczęściej wykorzystywanych systemów motywacji jest system nagradzania.
Jak nagradzać pracowników?
Istnieje bardzo wiele metod spontanicznego nagradzania pracowników, dzięki któremu można ich zmotywować do większego zaangażowania w pracę. Co najważniejsze, ich zastosowanie nie wymaga poświęcania przez menadżera zbyt dużej ilości czasu.
Badania ekspertów wykazały, że pracownicy uznają za najlepszą motywację świadomość tego, że kierownictwo doceni osobisty wkład poszczególnych pracowników w pracę. Co ciekawe, w niektórych przypadkach już samo wyrażenie przez menadżera prośby o pomoc i większe zaangażowanie, może wpłynąć niezwykle motywująco na pracowników. Taka prośba też może być postrzegana jako swoista nagroda, jako wyróżnienie spośród grupy wszystkich innych współpracowników, z tego samego działu czy komórki w przedsiębiorstwie.
Nagradzanie w firmach
W większości nowoczesnych firm nagrody są przyznawane pracownikom przez kierownictwo najwyższego szczebla. Tryb ich przyznawania nie jest uzależniony zwykle od zasług pracowników. Wystarczy więc być po prostu zatrudnionym w danym przedsiębiorstwie, aby co pewien czas otrzymać nagrodę. Nie jest to dobry system motywacyjny, ponieważ po pewnym czasie pracownik uznaje, że nagroda mu się należy i aby ją otrzymać nie musi wkładać w wykonywaną pracę bynajmniej więcej energii. Wystarczy, że będzie wykonywał swoje obowiązki w sposób należyty, nie wyróżniając się na tle innych współpracowników, a nagroda trafi w jego ręce.
Błędy w motywowaniu
Menadżerowie nie znający zasad motywowania mogą bardzo szybko zniechęcić swoich podwładnych do bardziej wytężonej pracy. Wystarczy, że pracownicy mający duże zasługi dla swojego bezpośredniego przełożonego, czy całej firmy, nie są za ten fakt nagradzani. Jeśli dzieje się to często, wręcz nagminnie, to później trudno jest uzyskać od pracowników nadprogramową pomoc czy włączenie się z całym zaangażowaniem w projekt prowadzony przez lidera.
Typy nagród w systemie motywacji
System nagród w przedsiębiorstwie opiera się na wręczaniu pracownikom nagród w różnej formie. Mogą one występować w postaci:
Składania osobistych gratulacji przez menadżera pracownikom, którzy wyróżniają się na tle kolegów, którzy dobrze spisali się na przykład przy realizacji danego projektu.
Wyrażanie uznania za zaangażowanie i wytężoną pracę pracownika w formie krótkich notatek, pisanych przez menadżera i skierowanych do konkretnych pracowników.
Pochwał dla dobrze wykonujących swe obowiązki pracowników. Pochwały muszą być wypowiadane w obecności innych osób.
Polityki kadrowej, w której pracownicy mają szansę na uzyskanie awansu za uzyskane, ponadprzeciętne wyniki pracy.
Spotkań motywacyjnych, które są organizowane przez menadżera. Tego rodzaju spotkania na ogół są poświęcone świętowaniu sukcesów, uzyskanych przez zespół pracowniczy.
Niestety, pomimo tego, że w większości przypadków menadżerowie wiedzą, jak ważne jest motywowanie przez nagradzanie, to jedna nie stosuje tego sposobu motywowania w praktyce. Najczęściej stosowane jest osobiste składanie podziękowań za dobre wyniki uzyskane przez dane osoby w pracy. W badaniach specjaliści wykazali, że inne rozwiązania motywacyjne są mniej skuteczne dla pracowników i tym samym rzadziej stosowane.
Warto podkreślić, że nagrody pieniężne, obejmujące podwyższenie podstawy wynagrodzenia, są tak samo skuteczne, jak nagrody niepieniężne, o wartości ogólnej zaledwie 4% wynagrodzenia. Aby skutecznie zmotywować do pracy pracownika trzeba na ogół dać mu premię w ciągu miesiąca wynoszącą od 5 do 8% wynagrodzenia, co pociąga za sobą naturalnie o wiele wyższe koszty ogólne dla przedsiębiorstwa.
Wyrazy uznania dla pracowników
Nagrodą dla pracownika, który dobrze wykonuje swoją pracę i o wiele bardziej niż jego współpracownicy angażuje się w wykonywanie obowiązków służbowych, może być szczere wyrażenie uznania ze strony menadżera czy kierownictwa wyższego szczebla. Taka nagroda jest bardzo skutecznym motywatorem, a na dodatek z perspektywy przedsiębiorstwa ma jeszcze jedną, ważną zaletę, mianowicie – nic nie kosztuje. Szczere podziękowanie pracownikowi, które na dodatek jest wygłoszone na forum większej grupy, działa o wiele lepiej jako motywator, niż na przykład premia. Dla pracownika taka nagroda może więcej znaczyć nawet niż podwyżka, oficjalna nagroda, certyfikat czy tabliczka pamiątkowa, którą obdarowany jest przez menadżera. Skuteczność wyrazów uznania, zwłaszcza jeśli są mówione szczerze, bierze się stąd, że kierownictwo zadaje sobie trud i poświęca czas, aby dostrzec i przeanalizować wyniki osiągane przez zespół i jego poszczególnych członków. Kierownictwo musi też sprawdzić, wkład jakiego pracownika w sukces całego zespołu jest największy i na koniec przekazać takiemu pracownikowi swoje wyrazy uznania. Pracownik również docenia to, co robi dla niego kierownictwo. Z resztą, dostrzeżenie zaangażowania pracownika jest bardzo ważne dla niego samego. Na pewno chętniej będzie on wkładał więcej serca i wysiłku w swą pracę, jeśli ktokolwiek to doceni, najlepiej przełożony. Wyrazy uznania powinny być wygłoszone publicznie w stronę pracownika.
W toku analiz przeprowadzonych przez naukowców dowiedziono, że większość pracowników dużych firm marzy właśnie o takiej nagrodzie, a nie o kolejnej premii pieniężnej, której nikt nie zobaczy na koncie osobistym. Wyrażenie bezpośredniej pochwały przez zwierzchnika za dobre wykonanie zadania, czyli niejako przysłowiowe „klepnięcie po plecach”, jest dla większości pracowników zdecydowanie najlepszą motywacją do lepszej pracy w przyszłości.
Satysfakcja z pracy
Odpowiednio funkcjonujący w przedsiębiorstwie system motywowania za pośrednictwem nagradzania pozwala na to, aby poszczególni pracownicy angażujący się w swoją pracę, odczuwali niewysłowioną satysfakcję ze swoich dokonań zawodowych. Tak naprawdę, nagradzanie pracowników poprzez słowne pochwały nie wymaga poświęcenia zbyt dużej ilości czasu przez menadżerów. Nie mogą oni dopuścić tylko do sytuacji, w której wyrazy uznania otrzyma osoba, która kompletnie sobie na to nie zasłużyła. Nagród nie należy rozdawać na prawo i lewo, ale rozważnie, w stronę konkretnych grup osób i jednostek.
Wyróżnienie pracownika spośród innych jest również nagrodą. Taką postacią nagrody są wybory tzw. pracownika miesiąca w wielu sklepach. W tym wypadku motywacją jest dla pracowników to, że mogą zostać docenieni poprzez umieszczenie na ścianie ich podobizny z dopiskiem „najlepszy pracownik w danym miesiącu”, a później również w danym roku. Wyróżnienie nie musi mieć charakteru ściśle oficjalnego i nie musi ono być przyznawane wyłącznie przez zwierzchników. Przecież sami współpracownicy mogą uznać, że ich kolega na tyle dobrze wykonuje swą pracę, że zasługuje na nagrodę. Taki system nagród w przedsiębiorstwie skłania do działania pracowników, którzy walczą swoją pracą i sumiennym wykonywaniem obowiązków o to, aby uzyskać uznanie w oczach menadżera i kolegów. To po prostu bardzo miłe, kiedy ktoś docenia to, co robimy dla firmy, a nie tylko przechodzi nad tym do porządku dziennego.
Nagroda może mieć formę zwykłego tekstu, na przykład umieszczonego na wstępnej wersji projektu. Jeśli przygotowany przez pracownika dokument spodoba się jego pracodawcy, może on napisać na nim np. „Dobrze się spisałeś” albo „świetna robota”. To niewiele pracy ze strony menadżera, ale dla pracownika będzie to bezcenna motywacja. Będzie to niczym medal dla wojskowego, odznaczenie, którym będzie się można pochwalić przed kolegami i rodziną. Docenianie pracowników to ważny element systemu nagród w każdym przedsiębiorstwie, niezależnie od jego rozmiarów.
Gratulacje wyrażone dla pracownika ustnie, mają dla niego mniejsze znaczenie, niż takie, które są na piśmie i na przykład umieszcza je się w widocznym dla wszystkich miejscu. Dzięki temu bowiem więcej pracowników firmy może zobaczyć, że dany pracownik angażuje się w swoje obowiązki i ma być z czego dumny.
Wybory najlepszych pracowników
W firmie okresowo można urządzać wybory dla najlepszych pracowników, w których udział bierze nie tylko kierownictwo, ale i wszyscy pracownicy przedsiębiorstwa, zatrudnieni nawet na najniższych szczeblach zarządzania. Na ogół, takie wybory są organizowane raz w miesiącu i wybiera się na przykład najbardziej zaangażowanego pracownika, albo najbardziej pomocnego i najmilszego pracownika. Nagrodą jest wówczas sam tytuł, nie zaś jakiekolwiek wartości materialne, choć i one mogą iść w parze z tytułem.
Bez względu na to, jaki system nagród zostanie opracowany w przedsiębiorstwie, zawsze powinien być on ściśle dostosowany do cech charakteru oraz do zainteresowań pracowników, których chcemy nim objąć.
System nagród w przedsiębiorstwie jest na pewno jednym z najbardziej skutecznych systemów motywacyjnych, jeśli jest on w umiejętny sposób stosowany w praktyce. Nagrody jednak, to wbrew pozorom, nie tylko i wyłącznie przedmioty materialne – nowy, luksusowy zegarek, czy wycieczka zagraniczna. Co ciekawe, takie nagrody w systemach motywacji owszem, zdarzają się, ale nie są one tak motywacyjne, jak na przykład słowna pochwała przełożonego, wypowiedziana na forum całego zespołu projektowego. Wyrazy uznania dla pracownika są najlepszą dla niego nagrodą i motywują do dalszej, bardziej wytężonej pracy. Dzięki temu przedsiębiorstwo uzyskuje niezwykle lojalnego pracownika, który nie boi się pracować ponad wymiar normalnej pracy, ponieważ wie, że jego wysiłki nie dość, że nie pójdą na marne, to na dodatek zostaną one dostrzeżone przez najwyższe kierownictwo. W każdej firmie nieco inny system nagradzania pracowników może się sprawdzić, trudno więc mówić w tym względzie o uniwersalnych rozwiązaniach.
Comments are closed.